Bijgewerkt op 25 augustus, 2022
Als je op zoek bent naar een afwisselende trip op een eiland met oogverblindende natuur, ver weg van het massatoerisme, dan is een bezoek aan Kalimantan zeker de moeite waard. Kalimantan is de benaming voor het Indonesische deel van Borneo. Het is het grootste eiland van het land en als je het ons vraagt een van de mooiste.
Kalimantan wordt ook wel Indonesisch Borneo genoemd, en wordt niet veel bezocht door toeristen. Speciaal voor degene die wel naar dit prachtige eiland willen hebben we een aantal handige tips op een rijtje gezet. Zo kom je het volgende te weten over Kalimantan;
Het unieke Kalimantan
De evenaar loopt dwars door Kalimantan waardoor het eiland altijd samen valt met de tropische zon. Het klimaat zorgt voor een uniek landschap met bizarre regenwouden. In tegenstelling tot de rest van Indonesië zijn er geen vulkanen en is het eiland beschermd tegen tsunami’s.
Dit heeft er toe geleid dat hier eeuwenoude bossen groeien met torenhoge bomen en een aantal van ’s werelds meest bijzondere diersoorten.
TIP ♥ – een enkeltje Jakarta – Balikpapan kost nog geen €50
Door de dichte tropische jungle, de stromende rivieren, traditionele dorpen, wilde dieren en schitterende stranden is Kalimantan een van de mooiste en meest ongerepte eilanden van het land.
Het is grotendeels onaangetast door het toerisme. Wegen vind je bijna niet, laat staan toeristen. Als je toe bent aan een reis buiten de gebaande paden is dit the place to be!
Dit is Kalimantan. Brede rivieren en dichte bossen
Indrukwekkende natuur
De bevolking, ook wel bekend als Dayak, hebben lang geleefd in dit rijke en uitdagende landschap. Hun longhouse huisjes liggen nog altijd aan de oevers van de vele rivieren in Kalimantan. Door de bijzondere planten, bomen en dieren is Kalimantan wel doelwit van illegale praktijken.
Slechts drie kwart van de oorspronkelijke bossen staan nog, en de overvloed aan wilde dieren en traditionele culturen zijn snel aan het verdwijnen. Bezoek het schitterende Kalimantan dus nu het nog kan.
11x leuke dingen om te doen op Kalimantan
Er is hier genoeg te doen. Kalimantan is het op drie na grootste eiland ter wereld dus je kunt hier makkelijk een maand verblijven zonder je een dag te vervelen. De meeste mensen komen hier vanwege de prachtige natuur.
Er zijn veel nationale parken en eilanden die je kunt bezoeken. Degene die mooie wandelingen willen maken zitten op Kalimantan goed. Hier een overzicht met de mooiste bezienswaardigheden.
#1 Verken het Tanjung Puting National Park
In het zuiden van Kalimantan ligt het prachtige Tanjung Puting National Park. In dit park kun je genieten van een prachtige flora en fauna. Het landschap in het nationale park is zeer divers. Zo zijn er mangrovebossen en grote moerassen.
Het park staat vooral bekend om de grote hoeveelheid orang-oetans die er leven. Daarnaast leeft ook de neusaap in dit gebied. Dit park is de bekendste trekpleister van het eiland.
Als je orang-oetans wil spotten is dit de plek om te bezoeken. De kans dat je hier deze bijzondere mensaap ziet in het wild is veel groter dan in Sepilok in Maleisië. Je kunt een gids inhuren om het park te bezoeken of met een georganiseerde tour mee gaan.
TIP ♥ – meer over dit park lees je op de pagina Tanjung National Park
Traditionele bootjes in het Tanjung Puting National Park
#2 Ontdek het Kayan Mentarang National Park
Het Kayan Mentarang National Park ligt in het noorden van Kalimantan. Je vindt hier het grootste regenwoud van het eiland. In het park leven veel wilde dieren, waaronder enkele soorten die nergens anders ter wereld leven.
Het noorden van Kalimantan is moeilijk te bereiken waardoor het nog grotendeels onaangetast is.
In het Kayan Mentarang National Park wonen diverse soorten apen zoals orang-oetangs en neusapen. Daarnaast telt het park meer dan 300 soorten vogels. Naast flora en fauna zijn er ook archeologische overblijfselen te bewonderen. De Dayaks hebben hier namelijk lange tijd geleefd.
#3 Bezoek het dorp Loksado
Loksado ligt aan de voet van de Meratus bergen. Dit is een stukje paradijs op aarde. Het belangrijkste dorp ligt aan een river die tevens fungeert als een soort gracht en de regio beschermt tegen de moderne wereld.
Tal van routes – de meeste over water – verbinden de afgelegen dorpen met nog meer afgelegen dorpen.
Het gebied is daardoor ideaal voor avonturiers. De regio ziet nog weinig toeristen en je kunt er zelfs geen mountainbike huren. Het is de ideale plek voor tochten naar bergtoppen, watervallen, of Dayak dorpen.
De echte avonturiers vind je hier. Je kunt hier verschillende dingen doen;
Activiteiten in Loksado
Je hebt hier onder andere de Muara Tanuhi Hot Springs (5.000 IDR p.p. entree) waar je lekker kunt ontspannen. Andere dingen om te doen zijn verschillende bergtochten in de Meratus bergen.
Zo kun je bijvoorbeeld de Gunung Besar beklimmen. Je kunt ook nog raften op bamboo vlotten (300.000 IDR) of met een gids de omgeving verkennen.
#4 Verken het Danau Sentarum National Park
Dat Kalimantan een paradijs is voor natuurliefhebbers is wel duidelijk. Een van de vele nationale parken is het Danau Sentarum National Park. Dit is een groot wetland gebied van zo’n 132.000 hectare.
Het grootste deel van het park bestaat uit regenwoud en grote veenmoerassen. In het park leven ontzettend veel dieren en een grote hoeveelheid inheemse flora en fauna.
Dieren die je hier kunt spotten zijn orang-oetans, slurfapen en krokodillen, fazanten en ooievaars. Alsof dat nog niet genoeg is, wonen er ook nog inheemse groepen in het park waarvan je hun kampen kunt bezoeken en kunt zien hoe deze mensen al eeuwenlang op dit eiland hebben geleefd.
Registreren
Het park ligt ‘in de buurt van’ Pontianak. Je moet je registreren als je naar binnen gaat (150.000 IDR p.p. per dag). Leuk om te doen is een boottocht variërend van 400.000 tot 700.000 IDR. Regel je tour via Canopy Indonesia in Pontianak. Het is een hele onderneming om hier te komen dus plan goed!
#5 Maak een boottocht over de Sungai Mahakam rivier
De Sungai Mahakam is de op twee na grootste rivier van Indonesië en perfect voor een boottocht door de jungle. Je vaart dwars door de dichte jungle in het hart van het eiland. Je vaart langs eeuwenoude dorpjes, oude mijnen, gigantische bomen en grote plantages.
Het is een van de hoogtepunten van je reis op dit eiland en werklijk een adembenemende tocht. De kans dat je andere reizigers tegen komt als je zo ver de jungle in gaat is minimaal en je waant je echt in een documentaire over de mooiste, ongerepte plekjes die onze aarde rijk is.
Je kunt de boot uit om dorpjes, watervallen, meren of dieren te bekijken, maar wees gewaarschuwd want er leven hier pythons, apen, hagedissen, krokodillen en neushoornvogels.
TIP ♥ – de rivier is gigantisch en je kunt niet de hele rivier afleggen. Begin in Samarinda en var bijvoorbeeld naar Kota Bangun. Een gids (met boot) kost je zo’n 150.000 tot 300.000 IDR per dag afhankelijk van de route en gids die je inhuurt.
De indrukwekkende Mahakam rivier
#6 Ga naar het Wehea Forest
Wehea Forest is een bijzonder stukje natuur. Het is een regenwoud zoals het hoort te zijn met grote bomen en dichte – vaak met mist bedekte – bossen. Dit bos is tevens de woonplek van veel bijzondere diersoorten zoals luipaarden, beren en orang-oetans.
Om aan te geven hoe ongerept het hier is; slechts 40% van dit gebied is ‘ontdekt’. De rest is nog nooit door mensen gezien.
Het is geen national park maar het gebied is ‘protected by law’. Het bos wordt bewaakt door zogenaamde forest guardians. Het is niet gemakkelijk om er te komen.
Je zult naar het kleine dorpje Nehas Liah Bing moeten reizen, de toegangspoort tot het bos. Je kunt beter een georganiseerde tour regelen.
#7 Doe de Cross-Borneo Trek
Als er een plek op aarde is waar je indrukwekkende trekkings kunt lopen dan is het wel in Borneo. Oost en west Kalimantan worden gescheiden oor de Muller bergen. Je kunt hier de Cross-Borneo Trek lopen. Bij de Muller bergen stromen namelijk ook de grootste rivieren van Indonesië.
De Mahakam naar het oosten en de Kapuas naar het westen. Door over de Mahakam te reizen, de Muller bergen te bedwingen en aan de andere kant de Kapuas river over te steken kun je dus het op drie na grootste eiland ter wereld bewandelen.
Niet voor beginners
Het is geen makkelijke hike dus enige ervaring is wel vereist. Er komen dodelijke ongelukken voor tijdens de hike om nog maar te zwijgen over de gevaarlijke dieren die je tegen komt.
Daarnaast is dit niet zoals het beklimmen van de Rinjani of ed Bromo is 2 dagen. Je bent hier dagen onderweg in het hartje van het regenwoud. Een unieke ervaring, maar zeker niet makkelijk!
TIP ♥ – de Cross-Borneo Trek begint meest in het dorpje Tanjung Lokan
De Cross-Borneo Trek in Borneo – foto by Lano Lan / Shutterstock.com
#8 Ga naar het Sembuku Sembakung National Park
Sembuku Sembakung National Park is de enige plaats in Kalimantan waar je olifanten in het wild kunt vinden. Als je dacht dat het Danau Sentarum National Park groot was met 130.000 hectare; dit park is zo’n 400.000 hectare groot.
Het is een van de mooiste gebieden in Indonesië en ligt langs de grens van Oost-Kalimantan.
Een van de grote voordelen van het park is dat het zes verschillende gebieden omvat, waaronder mangrovemoerassen, groene heuvels en weelderige bossen. Je ziet hier werkelijk van alles.
Het is ook weer niet zo makkelijk te bereiken, maar dat maakt het juist extra mooi als je eernaam bent.
#9 Bezoek de Dayak mensen
In het binnenland van Kalimantan wonen de Dayak. Dit is een verzamelnaam voor meer dan 200 volkeren die nog op traditionele wijze leven. Je kunt zelf kennis maken met de Dayakcultuur door een bezoek te brengen aan Tanjung Isuy.
In het dorpje Tanjung Isuy ligt een traditioneel Dayak longhouse.
Hier kun je als bezoeker van het dorp verblijven, wat echt een unieke ervaring is. Daarnaast kun je in de omgeving genieten van de prachtige natuur.
Traditionele longhouse bootjes aan de oever van de rivier
#10 Verken de stad Banjarmasin
In het zuiden van Kalimantan ligt het de stad Banjarmasin. Banjarmasin is de grootse stad van het eiland en de hoofdstad van Zuid-Kalimantan. In deze stad kun je de indrukwekkende Sabilal Muhtadin moskee bezoeken.
Dit gebouw is dé trekpleister van de stad en biedt aan duizenden gelovigen plaats.
Daarnaast is het erg leuk om de drijvende markt van Banjarmasin te bezoeken. Kopers en verkopers handelen hier vanaf hun boot. Je kunt hier heerlijke lokale etenswaren kopen.
#11 Bezoek de Derawan eilanden
Derawan is een eilandengroep voor de kust van Kalimantan. Het zijn eilanden die bijna niet bezocht worden, behalve door fanatieke duikers. En dat is bijzonder want het is een schitterende plek.
Het is een prachtig tropisch eiland met één van de mooiste stranden van Indonesië. Je kunt er ook komen vanuit Sulawesi.
De Derawan eilanden zeer uniek! Het is een plek met de hoogste biodiversiteit ter wereld. Er leven maar liefst 900 soorten vissen, 500 soorten koraal, unieke schelpsoorten en zeeschildpadden in de zee rond deze prachtige eilanden.
Mede hierdoor is het eiland uitgegroeid tot een populaire duikbestemming.
TIP ♥ – meer over de eilanden lees je op de pagina Derawan eilanden.
De mooiste stranden op Kalimantan
Bij Kalimantan denk je niet meteen aan tropische stranden. Daarvoor trekken reizigers eerder naar Bali of Sulawesi (of Sumbawa als je écht mooie stranden wil zien). Toch heeft ook Kalimantan veel tropische zandstranden op diverse plekken langs de kust.
Op deze stranden kun je even lekker ontspannen en genieten van het uitzicht over de zee. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om wat actiever bezig te zijn en gaan duiken of snorkelen.
Kijing Beach
Een van de mooiste en meest bekende stranden van Kalimantan is Kijing Beach. Kijing Beach is zeer goed bereikbaar en een echt paradijsje. Je kunt met een speedboot vanaf het strand een bezoek brengen aan het nabijgelegen eiland Temajo.
Hier kun je genieten van een geweldige zonsondergang en een wijds uitzicht over de kust.
TIP ♥ – andere bekende stranden zijn Kuta-Kuta Beach, Datok Island Beach, Tanjung Bajau Beach, Batu Nenek Beach en Temajuk Beach.
Hoe kom je er?
Kalimantan heeft een aantal grote steden waar je waarschijnlijk binnen komt. De bekendste plekken zijn Balikpapan, Samarinda en Pontianak. Het ligt een beetje aan je reis waar je binnen komt.
De meeste reizigers zullen naar Kalimantan vliegen via Balikpapan. Dat is de makkelijkste en snelste optie.
Met het vliegtuig
Sepinggan International Airport is het grootste vliegveld op het eiland. Het ligt vlak bij Balikpapan. Er zijn dagelijks vluchten tussen Kuala Lumpur, Singapore en tal van Indonesische steden.
Ook vanuit steden als Jakarta of Denpasar kun je naar Kalimantan vliegen. Reken op zo’n €50 voor een enkeltje.
Met de boot
Je kunt ook met de boot, hoewel dat wel een flinke onderneming is. De grootste havens in Kalimantan zijn Balikpapan, Banjarmasin, Samarinda en Pontianak. Pelni is de grootste ferry maatschappij die dit eiland met Java (Jakarta en Surabaya) en Sulawesi (Makassar) verbinden.
TIP ♥ – check de website van Pelni voor meer info
Vervoer op het eiland
De manier om rond te reizen op het eiland is met de bus. Openbaar vervoer is zeer gering, maar je kunt het wel gebruiken. De wegen zijn niet al te best dus reken op lange reistijden. Het is wel goedkoop.
Zo kust een busrit van bijvoorbeeld Banjarmasin in het zuiden naar Balikpapan zo’n 155.000 IDR (€9) voor 12 uur reizen. Andere voorbeelden zijn Kuching kun je naar Pontianak (230,000Rp, negen uur). Zelfs vanuit Brunei (650,000Rp, 25 uur) kun je naar Kalimantan.
Beste reistijd Kalimantan
Kalimantan heeft een tropisch klimaat en daarom ook een droog en een nat seizoen. De beste periode om naar Kalimantan te reizen is van juni tot en met oktober. In die periode is het relatief droog.
De gemiddelde temperatuur blijft het hele jaar constant rond de 28 graden Celsius.
Hoi,
Mijn plan is om in november naar Kalimantan te gaan. Klopt het dat dit nog te doen is qua regenvoorspelling? Is anders Sulawesi of Sumatra een betere optie? Ik kom vanuit Vietnam en zou dit nog graag meepakken.
Ik heb Java, Bali, Lombok al gezien.
Bedankt voor de tips!
Hoi Daan,
qua regen valt het alles mee in November, hoewel dat natuurlijk niet te voorspellen is. Het weer kan heel snel om slaan en het is voor ons niet te doen om mensen te adviseren over wel of niet een bestemming bezoeken aan de hand van het weer. Ik snap je vraag, maar zeker op Kalimantan en Sumatra doet het weer wat ‘ie zelf wil 🙂
November is geen slechte maand voor Kalimantan dus ik zou me niet al te veel zorgen maken.
Happy travels,
Ties
Waar heb je die gids van 300.000 voor de Sungai Mahakam gevonden? Bij ons vragen ze tenminste 2 miljoen per dag!!
Beste,
Ten eerste bedankt voor dit nuttige artiekel!
Eenmaal aangekomen merken we direct het verschil met de rest van Indonesië!
Wij vragen ons af of jullie nog tips hebben voor het boeken van een boottrip op de mahakam rivier. Was 150k tot 300k voor een private boot? Met een groep vinden wij totaal niet erg maar de kosten die we verder op internet lezen zijn nogal hoog!
Alvast bedankt
Hoi,
Zou mei ook een goede maand zijn om Kalimantan te bezoeken denken jullie?
Groeten,
Bram
Hoi Bram,
zoals je kan zien in het schema is de kans groot dat er iets meer regen valt in die maand. Verder is het een prima maand om te reizen. De regen zorgt er voor dat alles mooi groen is, het minder druk is qua toeristen en mocht het regenen dan regent het maar een uurtje of soms 2 per dag. Ligt er dus een beetje aan wat je zelf prettig vindt.
Groeten,
Sjoerd